هواگیری فرآیندی است که طی آن هوای محبوس شده در سیستم گرمایشی، معمولاً در لولهها و رادیاتورها، خارج میشود. این هوا میتواند به دلایل مختلفی مانند پر شدن اولیه سیستم، نشتی در لولهها یا تغییرات دمایی وارد سیستم شود در ادامه به هواگیری سیستم های گرمایش و تعمیر فن کویل در هنگام آسیب های ناشی از هواگیری می پردازیم.
چرا هواگیری اهمیت دارد؟
- افزایش راندمان: با حذف هوا، آب گرم به طور کامل در لولهها جریان یافته و گرمای بیشتری به محیط منتقل میشود.
- کاهش مصرف انرژی: عملکرد بهتر سیستم به معنای مصرف کمتر انرژی برای گرمایش است.
- جلوگیری از آسیب به پمپ: هوای محبوس شده میتواند باعث ایجاد سر و صدا و لرزش در پمپ شده و در درازمدت به آن آسیب برساند.
- توزیع یکنواخت گرما: با حذف هوا، گرما به طور یکنواخت در تمام نقاط سیستم توزیع میشود.
عواقب عدم هواگیری
- کاهش دمای محیط: برخی از رادیاتورها به طور کامل گرم نمیشوند.
- افزایش هزینههای تعمیرات: آسیب به پمپ و سایر اجزای سیستم.
- کاهش عمر مفید سیستم: عملکرد نامناسب سیستم در طولانی مدت به آن آسیب میرساند.
انواع سیستمهای گرمایشی و فن کویل
- رادیاتور: رادیاتورها معمولاً از جنس چدن یا فولاد هستند و با عبور آب گرم از داخل آنها، محیط را گرم میکنند.
- فن کویل: فن کویل دستگاهی است که از یک کویل حرارتی و یک فن تشکیل شده است. آب گرم از داخل کویل عبور کرده و فن هوای محیط را از روی کویل عبور میدهد و آن را گرم میکند.
- سیستمهای مرکزی: این سیستمها از یک دیگ بخار یا بویلر مرکزی برای تولید آب گرم استفاده میکنند و آب گرم به وسیله پمپ سیرکولاتور به تمام نقاط ساختمان پمپاژ میشود.
تفاوت فن کویل با سایر سیستمها و دلایل اهمیت هواگیری در آن
فن کویلها به دلیل ساختار خاص خود و وجود کویلهای حرارتی، بیشتر مستعد ورود هوا به سیستم هستند. هواگیری فن کویل به دلیل وجود کویلهای حرارتی و حرکت هوا در داخل دستگاه، اهمیت بیشتری دارد.
روشهای هواگیری
هواگیری دستی: با استفاده
از آچار آلن یا پیچ گوشتی، شیر هواگیری رادیاتورها یا فن کویل باز میشود و هوا خارج میشود.
- هواگیری خودکار: برخی از سیستمها مجهز به شیرهای هواگیری خودکار هستند که به صورت اتوماتیک هوای اضافی را از سیستم خارج میکنند.
نکات مهم هنگام هواگیری
- باز کردن شیر خروجی رادیاتور: قبل از هواگیری، شیر خروجی رادیاتور را باز کنید.
- باز کردن شیر هواگیری: شیر هواگیری را به آرامی باز کنید تا هوا به آرامی خارج شود.
- توقف هواگیری: زمانی که آب به جای هوا از شیر خارج شد، هواگیری را متوقف کنید.
- توجه به صدای خارج شدن هوا: با شنیدن صدای خارج شدن هوا، متوجه میشوید که هواگیری در حال انجام است.
عیبیابی
- عدم خروج هوا: ممکن است شیر هواگیری مسدود شده باشد یا هوا در قسمت دیگری از سیستم محبوس شده باشد.
- خروج مداوم هوا: ممکن است نشتی در سیستم وجود داشته باشد.
- کاهش فشار آب: ممکن است هواگیری به طور کامل انجام نشده باشد یا نشتی در سیستم وجود داشته باشد.
مراحل هواگیری فن کویل
شناسایی شیر هواگیری فن کویل
شیر هواگیری معمولاً در قسمت بالایی فن کویل، در جایی که لولههای آب وارد دستگاه میشوند، قرار دارد. شکل ظاهری آن میتواند به صورت یک پیچ کوچک با یک سوراخ ریز یا یک شیر کوچک باشد. برای یافتن دقیق محل شیر هواگیری، به دفترچه راهنمای دستگاه مراجعه کنید.
محل قرارگیری شیر هواگیری در انواع مختلف فن کویل
محل دقیق شیر هواگیری ممکن است در مدلهای مختلف فن کویل متفاوت باشد. به طور کلی، در فن کویلهای زمینی، شیر هواگیری در قسمت جلویی دستگاه و در دسترس قرار دارد. در فن کویلهای سقفی و دیواری، ممکن است برای دسترسی به شیر هواگیری نیاز به باز کردن پنل جلویی دستگاه باشد.
اهمیت استفاده از دفترچه راهنمای دستگاه
دفترچه راهنمای دستگاه حاوی اطلاعات کاملی در مورد محل دقیق شیر هواگیری، نحوه باز کردن آن و سایر نکات مهم مربوط به هواگیری فن کویل است. همیشه قبل از شروع به هواگیری، دفترچه راهنمای دستگاه را به دقت مطالعه کنید.
آمادهسازی قبل از هواگیری
- بررسی سیستم گرمایشی: اطمینان حاصل کنید که سیستم گرمایشی به درستی کار میکند و پمپ آب در حال گردش است.
- آمادهسازی ابزار: یک ظرف برای جمعآوری آب خارج شده از شیر هواگیری، یک آچار آلن یا پیچ گوشتی مناسب و یک دستمال تمیز آماده کنید.
مراحل گام به گام هواگیری فن کویل
- پیدا کردن شیر هواگیری: با استفاده از دفترچه راهنما، محل دقیق شیر هواگیری را پیدا کنید.
- باز کردن شیر هواگیری: به آرامی شیر هواگیری را با استفاده از آچار آلن یا پیچ گوشتی باز کنید.
- خروج هوا: با باز شدن شیر، هوای محبوس شده به همراه مقداری آب از شیر خارج میشود.
- بررسی جریان آب: پس از مدتی، هوا به طور کامل خارج شده و فقط آب از شیر خارج میشود.
- بستن شیر هواگیری: هنگامی که فقط آب از شیر خارج شد، شیر را به آرامی ببندید.
نکات مهم هنگام هواگیری فن کویل
- جلوگیری از آسیب به سیستم: از باز کردن بیش از حد شیر هواگیری خودداری کنید تا به دستگاه آسیبی وارد نشود.
- تمیز کردن شیر هواگیری: پس از اتمام هواگیری، شیر هواگیری را با دستمال تمیز کنید.
- توجه به جهت چرخش شیر: برخی از شیرهای هواگیری دارای فلش هستند که جهت باز و بسته شدن آنها را نشان میدهد.
- حواستان به آب داغ باشد: هنگام هواگیری، ممکن است آب داغ از شیر خارج شود. مراقب باشید تا دچار سوختگی نشوید.
نحوه تشخیص کامل شدن فرآیند هواگیری
هنگامی که فقط آب از شیر هواگیری خارج شود و حباب هوایی در آن دیده نشود، میتوان گفت که فرآیند هواگیری به طور کامل انجام شده است.
توجه: در صورتی که پس از انجام هواگیری، فن کویل همچنان به درستی کار نکند، ممکن است مشکل دیگری در سیستم وجود داشته باشد. در این صورت، بهتر است از یک تکنسین متخصص کمک بگیرید.
عیبیابی و رفع مشکلات رایج در هواگیری
علت عدم خروج هوا از سیستم
اگر هنگام هواگیری، هوا از سیستم خارج نشود، ممکن است دلایل زیر وجود داشته باشد:
- شیر هواگیری مسدود شده: رسوبات یا زنگ زدگی ممکن است سوراخ شیر هواگیری را مسدود کرده باشد.
- لولهها و رادیاتورها پر از هوا: ممکن است هوای زیادی در سیستم وجود داشته باشد و نیاز به هواگیری مجدد و طولانیتری باشد.
- مشکل در پمپ سیرکولاتور: اگر پمپ به درستی کار نکند، هوا به راحتی از سیستم خارج نمیشود.
- شیر هواگیری اشتباه: ممکن است شما شیر دیگری را به اشتباه به عنوان شیر هواگیری باز کرده باشید.
راهکارهای رفع مشکل:
- تمیز کردن شیر هواگیری: با استفاده از یک سوزن یا سیم نازک، سوراخ شیر هواگیری را تمیز کنید.
- هواگیری مجدد و طولانیتر: چندین بار شیر هواگیری را باز و بسته کنید تا هوا به طور کامل خارج شود.
- بررسی پمپ سیرکولاتور: اطمینان حاصل کنید که پمپ به درستی کار میکند و صدای غیرعادی ندارد.
- مطمئن شدن از شناسایی صحیح شیر هواگیری: مجدداً دفترچه راهنمای دستگاه را بررسی کنید.
خروج مداوم هوا از سیستم
اگر پس از هواگیری، همچنان هوا از سیستم خارج میشود، ممکن است دلایل زیر وجود داشته باشد:
- نشتی در سیستم: ممکن است در جایی از لولهها یا اتصالات، نشتی وجود داشته باشد که باعث ورود مداوم هوا به سیستم میشود.
- شیر هواگیری خراب: ممکن است شیر هواگیری به درستی بسته نشود و باعث خروج مداوم هوا شود.
- مشکل در مخزن انبساط: اگر مخزن انبساط به درستی کار نکند، هوا میتواند به طور مداوم وارد سیستم شود.
راهکارهای رفع مشکل:
- بررسی نشتیها: تمام لولهها و اتصالات را به دقت بررسی کنید تا نشتی احتمالی را پیدا کنید.
- تعویض شیر هواگیری: اگر شیر هواگیری خراب است، آن را تعویض کنید.
- بررسی مخزن انبساط: اطمینان حاصل کنید که مخزن انبساط به درستی پر شده و هواگیری شده است.
کاهش فشار آب در سیستم پس از هواگیری
اگر پس از هواگیری، فشار آب در سیستم کاهش یابد، ممکن است دلایل زیر وجود داشته باشد:
- نشتی در سیستم: مانند مورد قبلی، نشتی در سیستم میتواند باعث کاهش فشار آب شود.
- هوای باقیمانده در سیستم: ممکن است مقداری هوا در سیستم باقی مانده باشد که باعث کاهش فشار آب میشود.
- مشکل در پمپ سیرکولاتور: اگر پمپ به اندازه کافی فشار ایجاد نکند، فشار آب در سیستم کاهش مییابد.
راهکارهای مناسب:
- بررسی نشتیها: تمام لولهها و اتصالات را به دقت بررسی کنید.
- هواگیری مجدد: مجدداً سیستم را هواگیری کنید تا مطمئن شوید که تمام هوا از سیستم خارج شده است.
- بررسی پمپ سیرکولاتور: اطمینان حاصل کنید که پمپ به درستی کار میکند و فشار کافی ایجاد میکند.
- تکمیل آب سیستم: در صورت نیاز، آب سیستم را تکمیل کنید.
نکات مهم:
- صبر و حوصله: هواگیری ممکن است کمی زمانبر باشد.
- دقت: هنگام کار با سیستم گرمایشی، دقت و احتیاط لازم را به خرج دهید.
- تخصص: در صورت عدم توانایی در رفع مشکل، از یک تکنسین متخصص کمک بگیرید.
روشهای هواگیری سیستمهای گرمایشی
روشهای سنتی هواگیری
استفاده از آچار آلن و شیر هواگیری:
رایجترین روش هواگیری به صورت دستی و با استفاده از آچار آلن یا پیچ گوشتی انجام میشود. در این روش، شیر هواگیری که معمولاً در بالای رادیاتورها یا در نقاط مشخصی از سیستم قرار دارد، به آرامی باز میشود تا هوای محبوس شده خارج شود. پس از خارج شدن هوا و شروع خروج آب، شیر مجدداً بسته میشود.
مزایا:
- سادگی و هزینه پایین
- امکان کنترل دقیق فرآیند هواگیری
معایب:
- زمانبر بودن
- نیاز به تخصص برای شناسایی شیرهای هواگیری و نحوه کار با آنها
- امکان خطا در صورت عدم دقت
روشهای مدرن هواگیری خودکار
انواع سیستمهای هواگیری خودکار:
- شیرهای هواگیری خودکار: این شیرها به صورت خودکار زمانی که هوا در سیستم تشخیص داده شود، باز شده و هوای اضافی را خارج میکنند.
- سیستمهای هواگیری مرکزی: این سیستمها از یک واحد مرکزی کنترل میشوند و به صورت خودکار کل سیستم گرمایشی را هواگیری میکنند.
نحوه عملکرد و مزایا:
- عملکرد خودکار: بدون نیاز به دخالت انسان، به صورت مداوم سیستم را کنترل کرده و هواگیری را انجام میدهند.
- افزایش کارایی: با حذف خودکار هوا، راندمان سیستم افزایش مییابد.
- کاهش هزینههای نگهداری: با کاهش نیاز به هواگیری دستی، هزینههای نگهداری کاهش مییابد.
تفاوت بین هواگیری دستی و خودکار:
| ویژگی | هواگیری دستی | هواگیری خودکار |
|---|---|---|
| هزینه اولیه | پایین | بالا |
| هزینه نگهداری | بالا | پایین |
| سهولت استفاده | نیاز به تخصص | بسیار آسان |
| سرعت | کند | سریع |
| دقت | به مهارت اپراتور بستگی دارد | بسیار دقیق |
مقایسه دو روش از نظر هزینه، کارایی و سهولت استفاده:
- هزینه: هزینه اولیه سیستمهای هواگیری خودکار بیشتر است، اما در درازمدت به دلیل کاهش هزینههای نگهداری، مقرون به صرفهتر هستند.
- کارایی: سیستمهای هواگیری خودکار کارایی بسیار بالاتری دارند و به صورت مداوم سیستم را کنترل میکنند.
- سهولت استفاده: هواگیری خودکار بسیار سادهتر بوده و نیاز به تخصص خاصی ندارد.
ابزار و تجهیزات مورد نیاز برای هواگیری
- آچار آلن یا پیچ گوشتی: برای باز کردن شیرهای هواگیری دستی
- کلید لوله: برای باز کردن شیرهای هواگیری بزرگتر
- ظرف: برای جمع آوری آب خارج شده از شیر هواگیری
- دستمال: برای تمیز کردن شیر هواگیری پس از اتمام کار
- فشارسنج: برای بررسی فشار سیستم
معرفی ابزارهای تخصصی هواگیری و نحوه استفاده از آنها:
- کلکتور هواگیری: برای هواگیری سیستمهای گرمایش از کف استفاده میشود.
- پمپ وکیوم: برای تخلیه کامل هوا از سیستم استفاده میشود.
نحوه استفاده از ابزارها:
- آچار آلن یا پیچ گوشتی: شیر هواگیری را به آرامی باز کنید تا هوا خارج شود.
- کلکتور هواگیری: شیرهای هواگیری روی کلکتور را به ترتیب باز کنید و اجازه دهید هوا خارج شود.
- پمپ وکیوم: پمپ را به سیستم متصل کرده و با ایجاد خلاء، هوا را از سیستم خارج کنید.
اهمیت نگهداری منظم از سیستم گرمایشی
نگهداری منظم از سیستم گرمایشی مانند هر دستگاه دیگری، از اهمیت بالایی برخوردار است. این کار نه تنها باعث افزایش عمر مفید دستگاه و بهبود عملکرد آن میشود، بلکه هزینههای ناشی از تعمیرات احتمالی را نیز کاهش میدهد. یک سیستم گرمایشی سالم و به خوبی نگهداری شده، گرمای مطبوع و یکنواختی را در محیط فراهم کرده و از هدر رفتن انرژی جلوگیری میکند.
افزایش عمر مفید دستگاه و کاهش هزینههای تعمیرات
با انجام سرویسهای دورهای و تعمیرات لازم، میتوان از بروز مشکلات جدی و هزینههای سنگین جلوگیری کرد. این سرویسها شامل بررسی عملکرد کلی سیستم، تمیز کردن قطعات، تعویض قطعات فرسوده و روغنکاری اجزای متحرک میشود. با انجام این اقدامات، طول عمر مفید دستگاه افزایش یافته و احتمال خرابی ناگهانی آن کاهش مییابد.
برنامهریزی برای هواگیری دورهای
همانطور که در بخشهای قبلی توضیح داده شد، هواگیری یکی از مهمترین مراحل نگهداری از سیستم گرمایشی است. هواگیری دورهای باعث بهبود عملکرد سیستم، کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از آسیب به پمپ سیرکولاتور میشود. بهتر است یک برنامه زمانی مشخص برای هواگیری سیستم در نظر گرفته شود و این کار به صورت منظم انجام شود.
تعیین زمان مناسب برای هواگیری مجدد
زمان مناسب برای هواگیری مجدد به عوامل مختلفی مانند نوع سیستم گرمایشی، میزان استفاده از سیستم، کیفیت آب و وجود نشتی در سیستم بستگی دارد. به طور کلی، بهتر است هر سال یکبار یا در ابتدای فصل گرمایش، سیستم را هواگیری کنید.
نکات مهم برای نگهداری از فن کویل
فن کویلها به دلیل ساختار خاص خود نیاز به مراقبت بیشتری دارند. برخی از نکات مهم برای نگهداری از فن کویل عبارتند از:
- تمیز کردن فیلترها: فیلترهای فن کویل باید به صورت مرتب تمیز یا تعویض شوند تا از کاهش راندمان دستگاه و افزایش مصرف انرژی جلوگیری شود.
- تمیز کردن کویلها: کویلهای فن کویل ممکن است با گرد و غبار و آلودگی پوشیده شوند. تمیز کردن دورهای کویلها باعث افزایش راندمان انتقال حرارت میشود.
- بررسی اتصالات و لولهها: به طور مرتب اتصالات و لولههای فن کویل را بررسی کنید تا از وجود نشتی اطمینان حاصل کنید.
- روغنکاری قطعات متحرک: برخی از قطعات متحرک فن کویل مانند بلبرینگها نیاز به روغنکاری دارند.
- بررسی عملکرد فن: اطمینان حاصل کنید که فن به درستی کار میکند و صدای غیرعادی ندارد.
بررسی اتصالات و لولهها
اتصالات و لولههای سیستم گرمایشی ممکن است در اثر گذشت زمان دچار خوردگی یا نشتی شوند. به همین دلیل، به طور مرتب این قسمتها را بررسی کنید تا از وجود هرگونه مشکل آگاه شوید. نشتی در سیستم میتواند باعث کاهش فشار آب، افزایش مصرف انرژی و آسیب به سایر اجزای سیستم شود.
هواگیری سیستم گرمایشی، اگرچه یک کار روتین به نظر میرسد، اما نیازمند رعایت برخی نکات ایمنی است تا از بروز حوادث احتمالی جلوگیری شود.
استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب
- عینک ایمنی: برای محافظت از چشم در برابر پاشش آب داغ یا ذرات ریز.
- دستکش ایمنی: برای جلوگیری از سوختگی ناشی از تماس با لولهها یا شیرهای داغ.
- کفش ایمنی: برای محافظت از پاها در برابر اشیاء تیز یا لغزش.
جلوگیری از برق گرفتگی و آسیبهای فیزیکی
- قطع جریان برق: قبل از شروع به کار، حتماً جریان برق دستگاه گرمایشی را قطع کنید.
- کار در محیط خشک: از کار کردن در محیطهای مرطوب و لغزنده خودداری کنید.
- استفاده از ابزار مناسب: از ابزارهای مناسب و سالم استفاده کنید.
- توجه به نشتی گاز: در صورت استفاده از سیستمهای گرمایشی گازی، به نشتی گاز توجه ویژه داشته باشید و از وسایل تشخیص نشتی گاز استفاده کنید.
- حفظ تعادل: هنگام کار روی نردبان یا سکو، تعادل خود را حفظ کنید.
- کمک گرفتن از افراد متخصص: در صورت عدم اطمینان یا پیچیدگی کار، از یک تکنسین متخصص کمک بگیرید.
نکات ایمنی خاص هنگام هواگیری
- خنک شدن سیستم: قبل از شروع هواگیری، اجازه دهید سیستم گرمایشی کاملاً خنک شود تا از سوختگی جلوگیری شود.
- باز کردن آرام شیر هواگیری: شیر هواگیری را به آرامی باز کنید تا از پاشش آب داغ جلوگیری شود.
- جمع آوری آب خارج شده: برای جمع آوری آب خارج شده از شیر هواگیری، از یک ظرف مناسب استفاده کنید.
- توجه به فشار سیستم: در صورت استفاده از سیستمهای دارای فشار بالا، حتماً از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید.
مهمترین خطرات احتمالی و راهکارهای مقابله با آنها
- سوختگی: با استفاده از دستکش ایمنی و کار در دمای مناسب، از سوختگی جلوگیری کنید.
- برق گرفتگی: با قطع کردن جریان برق و استفاده از ابزارهای عایق، از برق گرفتگی جلوگیری کنید.
- آسیب دیدگی ناشی از سقوط: با استفاده از نردبانهای ایمن و حفظ تعادل، از سقوط جلوگیری کنید.
- مسمومیت با گاز: با تهویه مناسب و استفاده از وسایل تشخیص نشتی گاز، از مسمومیت جلوگیری کنید.
جمعبندی
رعایت نکات ایمنی هنگام هواگیری سیستم گرمایشی، نه تنها از خود شما بلکه از اطرافیان نیز محافظت میکند. با رعایت این نکات ساده، میتوانید به طور ایمن و موثر سیستم گرمایشی خود را هواگیری کنید و از گرمای مطبوع آن لذت ببرید.
بدون دیدگاه